Bloedonderzoek

Bloedonderzoek wordt gedaan om een mogelijke de oorzaak van je klachten te vinden. Bij een bloedonderzoek worden één of meerdere buisjes bloed afgenomen uit een ader, meestal in je arm.

Wat is bloedonderzoek?
Bloedonderzoek wordt ook wel bloedprikken of bloedafname genoemd. Wanneer je bent doorverwezen voor bloedafname, dan wil je huisarts of medisch behanmdelaar meer weten over de werking van je lichaam. Bloedonderzoek wordt onder andere gebruikt om te controleren of je organen als hart, nieren of lever goed functioneren. Ook kan bijvoorbeeld een afwijking worden vastgesteld. Zo weten jij en je huisarts of behandelaar waar je aan toe bent en wat de beste behandeling is om in gang te zetten.

Hoe wordt bloed afgenomen?
Bloed kan worden afgenomen met een vingerprik of via een ader in de arm. Bij de vingerprik neemt een medewerker door een prikje in de vinger een aantal druppels bloed af. Bij de venapunctie wordt je geprikt in een ader in één van je armen. Beide prikken kunnen een beetje pijnlijk zijn, maar dit is slechts van korte duur. Mocht je het toch vervelend vinden of zie je er tegen op, dan kun je dat gerust tegen de medewerker zeggen. Zij hebben handige tips om je op je gemak te stellen.
Na de bloedafname krijg je een watje om de plek waar je geprikt bent goed dicht te drukken. Dit helpt om het bloeden te stelpen. Het is raadzaam om na bloedafname de arm tijdelijk niet te zwaar te belasten. Ondanks zorgvuldig handelen zijn blauwe plekken of nabloedingen niet altijd te voorkomen.

Soorten bloedonderzoek
Bloedonderzoek is één van de meest uitgevoerde medische onderzoeken. Er zijn ontzettend veel soorten bloedtesten. De meest voorkomende bloedonderzoeken zijn om te zien of er ontstekingen zijn (BSE of bezinking), om vast te stellen of er een ontsteking is en hoe hoog de ontstekingswaarde in het bloed is (CRP), een Hb-test om een algemene indruk van je gezondheid te krijgen en om te bepalen of er sprake is van bloedarmoede, een onderzoek naar je bloedsuikerspiegel (glucose bloedtest), het testen van de werking van de schildklier (T4) en een onderzoek naar eventuele afwijkingen van de prostaat (de PSA-waarde). Een volledig bloedbeeld is een algemene test die ook vaak wordt aangevraagd. Het is een vrij brede test om verschillende onderdelen van het bloed te onderzoeken.

Hoe bereid ik me voor op een bloedonderzoek?
Voor sommige bloedonderzoeken is het belangrijk dat je nuchter bent. Dit houdt in dat je vanaf 8 uur voor de bloedafname niet meer mag eten en drinken. Een slokje water mag je wel drinken. Het innemen van medicijnen is ook toegestaan, behalve als je hiervoor een aparte instructie hebt gekregen van je arts.

Lees hieronder over bloedwaarden als Hemoglobine, Hematocriet, Erytrocyten, MCV, MCHC, MCH etc. Wat wordt gemeten en waarom? Wat betekent de uitslag?


Hemoglobine
Hemoglobine is een eiwit dat zich bevindt in de rode bloedcellen (erytrocyten). Het zorgt voor zuurstoftransport van de longen naar weefsels in het hele lichaam. Als het hemoglobinegehalte te laag is dan is er sprake van bloedarmoede. Het lichaam krijgt te weinig zuurstof en de patiënt is kortademig en snel moe. Het hemoglobinegehalte in bloed hangt nauw samen met het aantal rode bloedcellen. Als het aantal rode bloedcellen is verlaagd, door een verminderde aanmaak of door een verhoogde afbraak, is het hemoglobinegehalte meestal ook verlaagd.

Wat wordt gemeten en waarom?
We meten de hoeveelheid hemoglobine in het bloed. Uw behandelaar kan deze test aanvragen om een algemene indruk te krijgen van uw gezondheid. Soms zijn er specifieke redenen om het hemoglobine aan te vragen, bijvoorbeeld om bloedarmoede (te weinig hemoglobine) of polycythemie (te veel hemoglobine) vast te stellen en de ernst van de aandoening te bepalen. Ook kan de test aangevraagd worden om te beoordelen of bij ernstige bloedarmoede een bloedtransfusie noodzakelijk is. Daarnaast wordt de test gebruikt om bij patiënten met bloedarmoede of polycythemie het effect van een medische behandeling te volgen.

Wat betekent de uitslag?
Een verhoogde hemoglobine waarde kan het gevolg zijn van uitdroging, ernstige longziekten, of de aanwezigheid van een stoornis waarbij er teveel hemoglobine aangemaakt wordt. Er zijn vele oorzaken voor verlaagde hemoglobine waarden, zoals een tekort aan bepaalde voedingsstoffen (ijzer, vitamine B12, foliumzuur), bloedverlies, verhoogde afbraak van bloedcellen, erfelijke aandoeningen waarbij de aanmaak van rode bloedcellen gestoord is, nierziekten, etc.

=======

Hematocriet
De rode bloedcellen transporteren het zuurstof in het bloed. Zij brengen zuurstof van de longen naar de lichaamscellen. De cellen hebben zuurstof nodig om goed te werken.

Wat wordt gemeten en waarom?
Met deze test meten we het percentage aan rode bloedcellen in het bloed. Uw behandelaar zal deze test vooral aanvragen bij het onderzoek naar bloedarmoede.

Wat wil de uitslag zeggen?
Een lage waarde van de hematocriet wijst op bloedarmoede. Maar ook verschillende ziektes (o.a. bloedingen, kanker) kunnen de hematocriet verlagen. Een verhoogd hematocriet komt vooral voor bij uitdroging. Ook bij l\ ongproblemen kan de hematocriet stijgen.

=======

Erytrocyten
De rode bloedcellen of erytrocyten zorgen voor het transport van zuurstof in het bloed. Zuurstof is noodzakelijk voor een goede werking van alle cellen in ons lichaam.

Wat wordt gemeten en waarom?
We meten de hoeveelheid rode bloedcellen in uw bloed. Uw arts kan dit onderzoek aanvragen bij een algemeen onderzoek of wanneer hij vermoedt dat er sprake kan zijn van een afwijking in de aanmaak van de rode bloedcellen.

Wat betekent de uitslag?
Bij een verlaagd aantal rode bloedcellen is er vaak sprake van bloedarmoede. Dit kan komen door verminderde aanmaak, bijvoorbeeld bij een tekort aan voedingstoffen of afwijkingen van het beenmerg. Ook kan het komen door bloedverlies, bijvoorbeeld bij een wond of een tumor in de darmen. Een teveel aan rode bloedcellen kan wijzen op afwijkingen van het beenmerg. Ook bij een

toegenomen behoefte aan zuurstof, zoals bij langdurig verblijf op grote hoogte of een aandoening van de longen, zal het aantal rode bloedcellen toenemen.

=======

MCV, MCHC, MCH
De MCV, MCH en MCHC waarden worden gebruikt om meer informatie te krijgen over de rode bloedcellen en de hoeveelheid hemoglobine in deze cellen. Het hemoglobine is verantwoordelijk voor het transport van zuurstof. De waarden worden vooral gebruikt om de oorzaken van bloedarmoede te achterhalen.

Wat wordt gemeten en waarom?
We meten de gemiddelde grootte van de rode bloedcellen (MCV) en de hoeveelheid hemoglobine in de rode bloedcellen (MCH en MCHC). Uw arts kan deze testen laten doen bij het onderzoek naar de oorzaak van bloedarmoede.

Wat betekent de uitslag?
Een verlaagd MCH, MCHC of MCV kan wijzen op bloedarmoede door ijzergebrek, of op een aanmaakstoornis van de rode bloedcellen (thalassemie). Een verhoogd MCH, MCHC of MCV kan wijzen op bloedarmoede door een gebrek aan vitamine B12 en/of.

=======

ASAT (SGOT)
ASAT is een stof die vooral in de lever en spieren voorkomt. Het helpt de cellen om stoffen uit de voeding af te breken en om te zetten.

Wat wordt gemeten en waarom?
We meten de hoeveelheid ASAT in uw bloed. Bij een leveraandoening komt er meer ASAT in het bloed en stijgt de hoeveelheid. Uw behandelaar kan dit onderzoek voor u aanvragen wanneer er een vermoeden is op een beschadiging of ziekte van uw lever.

Wat wil de uitslag zeggen?

De uitslag geeft aan hoeveel ASAT er in uw bloed aanwezig is. Een stijging kan wijzen op schade aan de lever. De uitslag wordt altijd beoordeeld in combinatie met de uitslagen van andere bepalingen.

=======

ALAT (SGPT)
ALAT (alanine aminotransferase) is een stof die vooral in de lever voorkomt. Het helpt de levercellen om stoffen uit de voeding af te breken en om te zetten.

Wat wordt gemeten en waarom?
We meten de hoeveelheid ALAT in uw bloed. Bij een leveraandoening komt er meer ALAT in het bloed en stijgt de hoeveelheid. Uw behandelaar kan dit onderzoek aanvragen wanneer er een vermoeden bestaat dat de lever niet goed werkt. Dit kan het geval zijn bij een infectie, maar ook bij het gebruik van sommige medicijnen. Het onderzoek wordt ook gedaan om het beloop van de genezing van de lever te volgen.

Wat wil de uitslag zeggen?
De uitslag geeft aan hoeveel ALAT er in uw bloed aanwezig is. Een stijging kan wijzen op leverschade. De uitslag wordt altijd beoordeeld in combinatie met de uitslagen van andere bepalingen.

=======

Gamma-GT
Gamma-glutamyltransferase (Gamma-GT of GGT) is een enzym dat in de lever wordt gemaakt en helpt bij de omzetting en vertering van stoffen die via eten en drinken het lichaam binnenkomen. Normaal is de concentratie van GGT in het bloed erg laag, maar bij zware belasting van de lever kan de hoeveelheid behoorlijk stijgen. Dit gebeurt als de lever in korte tijd veel stoffen krijgt aangevoerd om te verwerken, bijvoorbeeld bij (extreem) gebruik van geneesmiddelen of alcohol. Ook wanneer de galwegen geblokkeerd zijn, bij galblaasproblemen, of als als gevolg van leverschade zal de GGT waarde stijgen.

Wat wordt gemeten en waarom?
We meten de hoeveelheid gamma GT in uw bloed. Uw behandelaar kan dit onderzoek voor u aanvragen, wanneer hij vermoedt dat er bij u sprake kan zijn van een ziekte van de lever of van de galwegen. Symptomen die daarbij gezien worden zijn geelzucht, misselijkheid, braken, gezwollen buik, buikpijn en vermoeidheid. Ook kan een GGT bepaling zinvol zijn als de arts denkt dat er sprake is van overmatig alcoholgebruik. Bij 75 % van de drinkers is de GGT waarde verhoogd. Door GGT te bepalen in combinatie met andere leverfunctietests zoals ASAT, ALAT, AF en bilirubine kunnen leverafwijkingen nader worden gespecificeerd.

Wat wil de uitslag zeggen?
Licht verhoogde waarden kunnen worden gezien na consumptie van kleine hoeveelheden alcohol, of bij rokers. Verhoogde uitslagen geven aan dat er iets aan de hand is met de lever, maar uit de GGT waarde is niet af te leiden wat er mis is. Hoge waarden kunnen ook passen bij hartproblemen, chronische alcoholproblemen en medicijngebruik (allerlei soorten). Na stoppen met alcohol kan GGT nog wel een maand, of langer, verhoogd zijn. Orale anticonceptie pillen veroorzaken meestal een daling van de GGT waarde.

=======

Alkalische fosfatase
Alkalische fosfatase (AF) is een stof die vooral in onze botten en in onze lever voorkomt. Het helpt de cellen om onze voedingstoffen af te breken en om te zetten.

Wat wordt gemeten en waarom?
We meten de hoeveelheid alkalische fosfatase (AF) in uw bloed. Bij een lever- of botziekte komt er alkalische fosfatase in het bloed en stijgt de waarde. Uw behandelaar kan dit onderzoek voor u aanvragen, wanneer hij vermoedt dat er bij u sprake kan zijn van afwijkingen aan de lever of aan de botten. Ook kan de test gebruikt worden om te kijken of een bepaalde behandeling aanslaat. Vaak zullen tegelijkertijd meer stoffen in het bloed onderzocht worden. Dit om onderscheid te maken tussen een oorzaak in de lever of in de botten.

Wat wil de uitslag zeggen?
De uitslag geeft aan hoeveel alkalische fosfatase er in uw bloed aanwezig is. Deze waarde is meestal kleiner dan 115 bij mannen en kleiner dan 98 bij vrouwen. Een stijging boven deze waarden kan duiden op een lever- of bot ziekte.

=======

Testosteron
Testosteron is het ‘mannelijke’ geslachtshormoon dat bij mannen voornamelijk in de zaadballen wordt gemaakt. Het stimuleert de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken zoals de lage stem, de groei van de penis, lichaamsbeharing en spierontwikkeling. Het stimuleert ook de zin in seks en zorgt voor stevige botten. Testosteron wordt ook gemaakt in de bijnieren (bij zowel mannen als vrouwen) en in kleine hoeveelheden in de eierstokken (bij vrouwen). Bij vrouwen wordt veel testosteron omgezet in oestradiol, het ‘vrouwelijke’ geslachtshormoon.

Wat wordt gemeten en waarom?
We meten de hoeveelheid testosteron in het bloed. Uw arts kan dit onderzoek aanvragen wanneer er aanwijzingen zijn voor een hormonale stoornis. Bijvoorbeeld wanneer bij een baby niet goed te zien is of het een jongetje of meisje is, bij meisjes met mannelijke kenmerken of bij jongens die erg laat in de puberteit komen. Ook bij vrouwen die niet zwanger kunnen worden of bij mannen met libidoverlies kan het aangewezen zijn om het testosteron aan te vragen.

Wat betekent de uitslag?
De normaalwaarden kunnen sterk verschillen en zijn afhankelijk van geslacht en leeftijd. Een lage waarde bij jongens kan komen door afwijkingen aan de zaadballen of van de hormonen die de zaadballen aansturen. Een verhoogde waarde bij meisjes kan voorkomen bij ziekte van de eierstokken, aangeboren afwijkingen en tumoren. Een te hoge waarde bij mannen en jongens kan veroorzaakt worden door tumoren en aangeboren afwijkingen.

Bron:
https://saltro.nl/over-saltro